നിങ്ങളുടെ വീടും മനസ്സും അലങ്കോലപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണോ? അനാവശ്യമായി വാങ്ങിക്കൂട്ടിയ സാധനങ്ങൾക്കൊപ്പം നിങ്ങളുടെ മനസ്സിലെന്തോ ഭാരം പോലെ തോന്നുന്നുണ്ടോ? എങ്കിൽ, മനഃശാസ്ത്രപരമായി നിങ്ങൾക്ക് ആശ്വാസം നൽകാൻ മിനിമലിസം (Minimalism - ലളിത ജീവിതം) എന്ന ചിന്താധാരക്ക് സാധിക്കും.
എന്താണ് മിനിമലിസം?
മിനിമലിസം എന്നാൽ കുറച്ച് വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് ജീവിക്കുക എന്നതിലുപരി, നിങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിൽ ഏറ്റവും മൂല്യമുള്ള കാര്യങ്ങൾ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുത്ത് അതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക എന്നതാണ്.
നമുക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ഓരോ വസ്തുക്കളും നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയെയും ഊർജ്ജത്തെയും കുറച്ച് വലിച്ചെടുക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിനെ സൈക്കോളജിയിൽ "കോഗ്നിറ്റീവ് ലോഡ്" (Cognitive Load) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സാധനങ്ങൾ കുറയ്ക്കുമ്പോൾ, ഈ കോഗ്നിറ്റീവ് ലോഡ് കുറയുകയും നമ്മുടെ മനസ്സിന് കൂടുതൽ വ്യക്തതയും (Clarity) സമാധാനവും (Peace) ലഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
മിനിമലിസത്തിന്റെ മാനസികമായ ഗുണങ്ങൾ
* സമ്മർദ്ദം കുറയുന്നു (Reduced Stress)
വൃത്തിയാക്കാനും അടുക്കിപ്പെറുക്കാനും കുറഞ്ഞ സാധനങ്ങൾ മാത്രം ഉള്ളതിനാൽ, ഇത് നമ്മുടെ ജോലിഭാരം കുറച്ച് സ്ട്രെസ്സ് കുറയ്ക്കുന്നു. നമ്മുടെ ചുറ്റുപാട് ശാന്തമാകുമ്പോൾ, മനസ്സും ശാന്തമാകുന്നു.
* ശ്രദ്ധയും ഏകാഗ്രതയും വർദ്ധിക്കുന്നു (Increased Focus & Concentration)
കാഴ്ചയിൽ അലങ്കോലങ്ങൾ ഇല്ലാതാകുമ്പോൾ, നമ്മുടെ ശ്രദ്ധ പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കും. അനാവശ്യ സാധനങ്ങളിലുള്ള ആസക്തി (Attachment) കുറയുമ്പോൾ, ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ സാധിക്കുന്നു.
* തീരുമാനമെടുക്കാനുള്ള ക്ഷീണം കുറയുന്നു (Less Decision Fatigue)
എന്തെടുക്കണം, എന്തു ധരിക്കണം, എവിടെ വെക്കണം എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചെറിയ ചെറിയ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കേണ്ടിവരുന്നത് കുറയുന്നു. ഈ ഊർജ്ജം നമുക്ക് ജീവിതത്തിലെ വലിയ ലക്ഷ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കാം.
* സാമ്പത്തിക സ്വാതന്ത്ര്യം (Financial Freedom)
ആവശ്യമുള്ളവ മാത്രം വാങ്ങുമ്പോൾ പണം ലാഭിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് സാമ്പത്തിക അരക്ഷിതാവസ്ഥ (Financial Insecurity) എന്ന ഭയം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. കടങ്ങളും പണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകളും കുറയുന്നത് മാനസികാരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്തും.

എങ്ങനെ ലളിത ജീവിതം തുടങ്ങാം?
ജപ്പാനീസ് കൺസൾട്ടന്റും, എഴുത്തുകാരിയും, ക്ലട്ടർ ഒഴിവാക്കുന്നതിലെ വിദഗ്ദ്ധയുമായ മാരീ കോണ്ടോയുടെ (Marie Kondo) പ്രശസ്തമായ കോൺമാരി രീതി (KonMari Method) സാധനങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുന്നതിനും അടുക്കിപ്പെറുക്കുന്നതിനും കൃത്യമായ ഒരു ക്രമം നിർദ്ദേശിക്കുന്നു:
സ്ഥലമനുസരിച്ചല്ല, വിഭാഗമനുസരിച്ച്, ഒരു റൂമിലെ സാധനങ്ങളല്ല, മറിച്ച് എല്ലാ മുറികളിലെയും ഒരേതരം സാധനങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, എല്ലാ വസ്ത്രങ്ങളും, എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളും) ഒരുമിച്ച് കൂട്ടി, അതിൽനിന്നാണ് ഓരോന്നായി തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ടത്. ചെറിയ രീതിയിൽ തുടങ്ങുക. ആദ്യം നിങ്ങളുടെ വസ്ത്രങ്ങൾ, പുസ്തകങ്ങൾ, അല്ലെങ്കിൽ അടുക്കളയിലെ ഒരു കാബിനറ്റ് എന്നിവയിൽ നിന്ന് ആവശ്യമില്ലാത്തവ ഒഴിവാക്കുക.
കൃത്യമായ ക്രമം
*വസ്ത്രങ്ങൾ
*പുസ്തകങ്ങൾ
*പേപ്പറുകൾ
*'കോമോണോ' (Komono - അടുക്കള സാധനങ്ങൾ, ഇലക്ട്രോണിക്സ്, ടോയ്ലെറ്ററികൾ പോലുള്ളവ)
*സെൻ്റിമെൻ്റൽ സാധനങ്ങൾ (ഓർമ്മകൾ നിറഞ്ഞ വസ്തുക്കൾ)
ഈ ക്രമം പ്രധാനമാണ്, കാരണം വസ്ത്രങ്ങൾ പോലുള്ളവയിൽ തീരുമാനം എടുക്കുന്നത് എളുപ്പമായതുകൊണ്ട്, വലിയ ഇമോഷണൽ കണക്ഷനുള്ള സെൻ്റിമെൻ്റൽ സാധനങ്ങളിലേക്ക് എത്തുമ്പോഴേക്കും നിങ്ങൾക്ക് തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ പരിശീലനം ലഭിച്ചിരിക്കും.
"ഇത് എനിക്ക് സന്തോഷം നൽകുന്നുണ്ടോ?" : ഓരോ വസ്തുവും കയ്യിലെടുക്കുമ്പോൾ ഈ ചോദ്യം ചോദിക്കുക. ഇല്ലെങ്കിൽ, അതിനോട് നന്ദി പറഞ്ഞ് ഒഴിവാക്കാം. നിങ്ങൾക്ക് സന്തോഷം തന്നതിനോ, നിങ്ങൾക്കുവേണ്ടി അതിൻ്റെ ഉദ്ദേശ്യം നിറവേറ്റിയതിനോ, അല്ലെങ്കിൽ ഒരു പാഠം പഠിപ്പിച്ചതിനോ നന്ദി പ്രകടിപ്പിക്കാം. ഇതിലൂടെ, ആ വസ്തുവിനോടുള്ള നിങ്ങളുടെ ബന്ധം പൂർത്തിയാകുന്നു. ഒരുപാട് സാധനങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന കുറ്റബോധം അല്ലെങ്കിൽ വിഷമം കുറയ്ക്കാൻ ഈ നന്ദി പ്രകടനം സഹായിക്കുന്നു
ആവശ്യത്തിന് മാത്രം വാങ്ങുക. ഒരു സാധനം വാങ്ങുന്നതിന് മുൻപ്, "ഇത് ശരിക്കും ആവശ്യമുണ്ടോ?" എന്ന് സ്വയം ചോദിക്കുക. ചിലപ്പോൾ ഒരു വസ്തു ആവശ്യം (Need) പോലെ തോന്നാമെങ്കിലും, അത് ഏറ്റവും മികച്ച രൂപത്തിലുള്ള ഒരു ആഗ്രഹം (Want) മാത്രമായിരിക്കും. അവിടെയാണ് ചിന്താപരമായ ചോദ്യങ്ങൾ വേണ്ടത്.
മാരീ കോണ്ടോയുടെ രീതിയിൽ ഭൗതികമായ സാധനങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതുപോലെ തന്നെ, നമ്മുടെ മനസ്സിനെയും ജീവിതത്തെയും ലളിതമാക്കുന്ന ഒരു രീതിയാണ് മാനസികമായ മിനിമലിസം (Mental Minimalism). അനാവശ്യ ചിന്തകൾ, വിവരങ്ങൾ, സമ്മർദ്ദങ്ങൾ, സമയം കളയുന്ന പ്രവർത്തികൾ എന്നിവയെല്ലാം ഒഴിവാക്കി, നമുക്ക് ഏറ്റവും പ്രാധാന്യമുള്ള കാര്യങ്ങളിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിനാണ് ഈ ശീലം നമ്മെ സഹായിക്കുന്നത്. ശരീരത്തിലെ ഭാരം കുറയ്ക്കുന്നതുപോലെ, മനസ്സിൻ്റെ ഭാരം കുറയ്ക്കുക എന്നതാണ് ഈ ശീലത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനം. കൂടുതൽ പ്രൊഡക്റ്റീവ് ആകാനും, ശ്രദ്ധ കൂട്ടാനും, സന്തോഷത്തോടെ ഇരിക്കാനും ഇത് സഹായിക്കുന്നു
ഓർക്കുക, മിനിമലിസം ഒരു 'ട്രെൻഡ്' അല്ല, അതൊരു മാനസികാവസ്ഥയാണ്. നിങ്ങൾക്ക് സന്തോഷവും സമാധാനവും നൽകുന്ന കാര്യങ്ങൾ കണ്ടെത്തി, അതിനുവേണ്ടി ജീവിതത്തിൽ ഇടം കണ്ടെത്താനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗമാണിത്.
Written by
Consultant Psychologist